AKREDİTİF

Bir bankanın, belirli bir para tutarı için, üçüncü bir şahıs lehine, kefaleti altında, muhabiri nezdinde açtırdığı itibar hesabı.
Bankalar genellikle yurt dışından mal getirtmek isteyen ithalatçılara, yurt dışından malı gönderen ihracatçının parasını alacağı muhabir bankası nezdinde kredi açar. Bu işlem için genellikle, ithalatçının bankası (Türkiye’deki banka), muhabir bankaya bir akreditif mektubu (letter of credit) yazar. Müşterinin de, bankaya bir taahhütname niteliğinde mektup tevdi etmesi gerekir. Akreditifte, kredi emrini alan muhabir bankaya “creditant”, krediyi açan muhabir bankaya “crediteur”, krediyi alan şirkete “crédité” adı verilir.
Başlıca akreditif türleri; gayrikabili rücu akreditif, kabili rücu akreditif, teyit edilmiş ve teyit edilmemiş akreditif olmak üzere dörttür.

AKÇE

Genel olarak gümüş (beyaz) parayı ifade eden para birimi. İlk defa Selçuklular tarafından kullanılmıştır. Osmanlılarda 1341 yılında Alaeddin Paşa tarafından Orhan Bey namına ilk gümüş Osmanlı parası, beyaz sikke anlamında “Akçe-i Osmani” adıyla bastırılmıştır. İlk basılan akçe altı k ırat ağırlığında idi. Sonraki yıllarda aynı ağırlığı koruyamamıştır. On beşinci asırdan sonra para karşılığı olarak kullanılan akçeye çeşitli adlar verilmiştir (lala yürgüç akçesi, avarız akçesi, geçer akçe ve kalp akçe). Ayrıca değer düşüşüne uğraması sonucu piyasada “züyuf akçe, kırpık akçe, kızıl akçe ve çil akçe” adları altında tedavül edilmiştir. “Çürük akçe” deyimi ile kullanılan para ise bakır sikkeyi ifade etmektedir (Bkz. Sikke).

AÇIK PİYASA İŞLEMLERİ

Ekonomik alanda, devletin enflasyonu önlemek veya para ve kredi hacmini daraltmak için aldığı tedbirler. Açık piyasa işlemleri ilk olarak on dokuzuncu asırda İngiltere ve Amerika’da tatbik edilmiştir. Daha sonra diğer memleketlerde de uygulanmıştır. Bugün dünya devletlerinde geniş ölçüde uygulanmaktadır. Açık piyasa işlemleri uygulandığında Merkez bankası, portföyündeki kıymetli evrakı satışa çıkarır. Bunları satın alan bankalardaki para, Merkez bankasına girer. Bankaların nakit hacmi ve kredi imkanları daralmış olur. Bunun önemli bir sonucu olarak talep azalır, dolayısıyla fiat artışları ve enflasyon yavaşlatılmış olur.