ALAY

 Türkçede tören veya gösteri gayesiyle bir araya gelen topluluğa; başında bir albayın bulunduğu tabur ile tugay arasındaki askeri birliğe; Osmanlılarda askeri ve mülki merasimin tertip ve düzenine verilen ad. Bir kişiyi mizaha almak, küçümsemek manalarına da gelir.

Başında bir albayın bulunduğu, taktik ve kontrol için taburlar, bölükler ve takımlara bölünerek teşilatlanan bir alay aynı s ınıftan olan ve aynı silahları kullanan en büyük birliktir. Her alayın bir sancağı vardır.

AJAN

Siyasette ve milletlerarası münasebetlerde bir partinin veya siyasi grubun mensubu veya bir ülkenin vatandaşı iken, karşı tarafa veya düşmana hizmet eden kimse. Ticari ilişkilerde alıcının veya satıcının işlerini takib ve menfaatlerini muhafaza maksadıyla faaliyet gösteren kişi veya firma. (Bkz. Acente). Ayrıca, ülkelerin kendi elemanlarından istihbarat veya bozgunculuk için karşı ülkelere gönderdikleri kişilere, Beden Terbiyesi bölgelerinde bir spor dalının resmi üyelerine, Deniz Müsadere Mahkemesinde devleti temsil edenlere ve bir kurumun diğer kurum nezdindeki temsilcilerinin hepsine de ajan denir.

AHİDNAME

Kuvvet, kudret sahibi bir hükümdar tarafından diğer kabile, devlet veya devletlere bazı haklar tanımak ve karşılıklı hakları garanti altına almak için tek taraflı hazırlanan belge. İslamiyetin ilk zamanlarında Müslümanlar Medine-i münevvereye hakim olunca, Resulullah sallalahü aleyhi ve sellem kabilelere ahidnameler verdiler. Resulullah efendimizin Hıristiyan ve Yahudilere
verdikleri ahidnameler meşhurdur.

Lozan Baris Andlasmasi

LAUSANNE'DA İMZALANAN SENETLER 30 OCAK VE 24 TEMMUZ 1923


I.BARIŞ ANDLAŞMASI 24 TEMMUZ 1923 TARİHİNDE İMZALANMIŞTIR

Bir yandan,

İNGİLİZ İMPARATORLUĞU, FRANSA, İTALYA, JAPONYA, YUNANİSTAN, ROMANYA, SIRP -                                                                                  HIRVAT - SLOVEN DEVLETİ,


Ve öte yandan,

TÜRKİYE,

1914 yılından beri Doğu'nun huzurunu bozan savaş durumuna kesin bir son vermek için aynı istekle duygulu olarak,

Uluslarının ortaklara refah ve mutluluğu için gerekli olan dostluk ve ticaret ilişkilerini aralarında yeniden kurmak özlemi içinde,

Ve bu ilişkilerin, Devletlerin bağımsızlığına ve egemenliğine saygı temeline dayanması gerektiğini düşünerek,

Bu amaçla bir Andlaşma yapmayı kararlaştırmışlar ve Tam yetkili Temsilcilerini aşağıda belirtildiği üzere atamışlardır:

ADEM-İ MERKEZİYETÇİLİK

 Mahalli idarelere geniş yetkiler tanıyan ve İkinci Meşrutiyetten sonra Prens Sabahaddin’in Türk idare sisteminde uygulanmasını teklif ettiği ve savunduğu prensip. Merkeziyetçi idare prensibinin zıttı. Ortaçağ Avrupasında, feodal düzenin ortak özelliklerinin değişmesinden sonra gittikçe güçlenen merkezi idareler geniş halk kitlelerine hükmetmeye başladı. Mahalli idarecilerin ve kilisenin hükümranlık yetkileri kısıldı. Devlet idaresine tamamen merkeziyetçilik hakim olup güçlü bir devlet otoritesi ortaya çıktı. Bunun yanında halkın mahalli problemlerinin tesbiti için bölge temsilci meclisleri veya bölge temsilcileri teşkil edildi. Osmanlı Devletinde de sancak beylerine, valilere ve kadılara geniş yetkiler verildi.

AÇIK OY

Sözle veya işaretle oy sahibinin hangi yönde oy kullandığını gösterecek şekilde yapılan oylama. Bir kurul, meclis veya topluluğun karara varmak, düşüncesini belirtmek için bu topluluklara dahil üyelerin adı okunarak düşüncesinin sorulması veya kararını yazması biçiminde yapılan bir oy verme çeşidi. Anayasamız, parlamentoda hangi hallerde açık oylamaya başvurulacağını belirtmiştir. Genel ve mahalli seçimlerde, seçmenler arasında düşmanlık doğmaması ve seçime hile karıştırılmaması için gizli oy, açık tasnif prensibi uygulanır. 1950 tarihli seçim kanunu yapılıncaya kadar, Türkiye’de bu prensibin tersi uygulanmıştı. Yani oylama açık, tasnif gizli yapılmıştır. Bu hal Cumhuriyet Halk Partisinin yirmi yedi yıllık iktidarı döneminde uygulanmıştır.

AÇIK OTURUM

Herhangi bir konunun dinleyiciler ve izleyiciler önünde, müzakere veya münakaşası için tertiblenen ve herkese açık olan toplantı. Açık oturumda tartışılacak konuların sınırları, oturumu yönetecek kişi tarafından tesbit edilir. Konuyla ilgili görüşleri savunacak olan konuşmacılar tanıtılır ve kendilerine söz verilir. Açık oturumu yöneten kişi, kurallara uymayan konuşmacının sözünü kesebilir. Oturum sonunda lüzum görülürse, konunun ve anlatılanların kısa bir özeti yapılır.